Bouwen met groen

Kleine groep in bouw trekt vernieuwing

1 juli 2010 3.4 Algemeen

Wil de bouw echt vernieuwen dan moet de aandacht naar de koplopers !

Dit vindt hoogleraar transitiemanagement Jan Rotmans. “Laat het peloton voor wat het is en besteed al helemaal geen aandacht aan de achterblijvers. Stimuleer vernieuwing daar waar al vernieuwingsvuur brandt”, schrijft Rotmans. Hij vindt dat de afgelopen jaren de nadruk te veel heeft gelegen op het meekrijgen van zoveel mogelijk partijen, bij voorkeur de grote bouwpartijen. Zo zijn vernieuwingsakkoorden gesloten met koepels en brancheorganisaties. “Deze poldermodelaanpak heeft niet gewerkt en kan ook niet werken in een radicaal veranderingsproces. Een breed draagvlak staat haaks op de fundamentele vernieuwing die nodig is, omdat juist de bestaande orde zijn macht niet wil opgeven aan opkomende spelers.” Rotmans vindt dat regie in de bouwtransitie onmogelijk is. Wel bestaat in zijn visie behoefte aan een stimulator, aanjager en facilitator: een onafhankelijk platform dat zich richt op koplopers en niet op koepel- en brancheorganisaties. “Want juist bij die koplopers leven de dwarse, frisse en radicale ideeën waardoor doorbraken ontstaan.” Van belang acht hij verder dat de vernieuwingsthema’s worden gekoppeld aan concrete doelstellingen op korte en middellange termijn. “Het energieneutraal maken van het Nederlandse vastgoed in 2020 is zo’n concreet en ambitieus doel. Het lijkt onmogelijk, maar het kan.”

Coalities

Dit betekent niet dat de vernieuwingsbeweging in de bouw niet zou moeten worden doorontwikkeld. In de visie van Rotmans kan die vooral gestalte krijgen door nieuwe coalities en netwerken te stimuleren rondom transitiepaden en de bijbehorende praktijkexperimenten en iconen. “Coalities rondom koplopers die voldoende ruimte krijgen en benutten. vormen wezenlijke kernen van de vernieuwingsbeweging.” De vernieuwingsslag waar de bouw nu voor staat, zou onstuitbaar doorgaan als eenmaal zo’n 20 procent van de sector meedoet. Dan is het kantelpunt bereikt en is een onomkeerbare doorbraak bereikt. Dat is voor Rotmans ook de reden geen aandacht te geven aan achterblijvers en zelfs niet aan het peloton volgers. Dan gaat de noodzakelijke transitie niet snel genoeg. “Als het kantelpunt eenmaal bereikt is, gaan het peloton en de achterblijvers uiteindelijk ook om, dan hebben ze geen keus meer.”

De toekomst: duurzaam bouwen, energieneutraal, groene daken . . .